VÕ QUAN LƯỠNG QUỐC Đi bộ dọc theo bờ trang trại rộng 30 mẫu tây của vị cựu sĩ quan CTCT quân đội Cộng Hòa , khách được nghe ông kể về nơi sinh trưởng của mình ở tỉnh Ninh Bình, đặc biệt là huyện Gia Viễn, quê hương các anh hùng họ Đinh như Đinh Bộ Lĩnh, Đinh Công Trứ. . . Nhìn ánh mắt xa xăm của ông hướng về phía chân trời, khách biết ông đang nhớ về quê hương trù phú của mình nằm sát Biển Đông phía Đông Nam Vịnh Bắc Bộ; mặt không giấu nổi niềm tự hào dân tộc. Gần hai thập niên định cư ở tiểu bang Oregon tươi mát cũng không xóa nổi nét mặt trầm tư và bước chân hơi xiêu xiêu, vết tích và cũng là chiến tích của tinh thần chiến đấu phục quốc sau ngày toàn mảnh quê hương bị nhuộm đỏ năm 1975. Chiến tích ấy đã được thể hiện qua hồi ký ngắn tựa là "Trong Nỗi Khốn Cùng", giải nhì đồng hạng Văn Học Nghệ Thuật VN toàn quốc Hoa Kỳ năm 2007 đã được kể bằng lối văn nói chân phương nhưng mạch lạc, nhiều tình tiết lý thú và xuyên suốt khí phách thật hào hùng. Tên Thăng của ông lẽ ra phải là Thắng mới hợp với binh nghiệp và dũng khí của người quân nhân cấp Thiếu Tá trong Vệ Binh Hoa Kỳ Tiểu Bang Oregon và với nước da luôn như sạm nắng bởi sa trường. Tên Thăng xem ra có nặng phần vận số nhưng có lẽ ít nhiều phản ánh được nét hoa mỹ của binh chủng Chiến Tranh Chính Trị và cảnh diều gặp gió trên đường quan lộ từ thời cố quốc đến nay. Gia Viễn, nơi sinh trưởng của ông là một trong 6 huyện của tỉnh Ninh Bình, quê hương của Đinh Tiên Hoàng. Các huyện kia là Gia Khánh, Yên Khánh, Kim Sơn, Nho Quan và Yên Mộ (may mà ông không sanh từ huyện này!).Ông cho biết Ninh Bình giáp hai tỉnh Hà Nam và Nam Định về phía Đông Bắc; giáp tỉnh Thanh Hóa về phía Tây Nam; giáp tỉnh Hòa Bình về phái Tây Bắc. Phía Đông Nam giáp biển Đông Hải thuộc Vịnh Bắc Bộ. Địa hình Ninh Bình thấp; chia cắt bởi núi đá vôi từ phía Tây sông Đáy. Đê ngăn nước mặn vào miền đồng bằng được đắp từ thời nhà Lê đến nay. Sông Đáy có phụ lưu là sông Hoàng Long và Kim Bôi. Sông nhỏ Vân Sàng là chi lưu chảy qua Phát Diệm vào sông Đáy. Ninh Bình nguyên là phủ Trường Yên đời Lý sau đổi thành đạo Thanh Bình năm 1806. Tên "Ninh Bình" có từ 1821 khi còn là một "đạo" sau đổi thành một tỉnh năm 1831. Huyện Yên Lạc (trước tên là Lạc Yên) thuộc phủ Nho Quan bị cắt năm 1887 chia cho tỉnh Hòa Bình mới thành lập. Hai huyện Ý Yên và Vọng Doanh (sau đổi là Phong Doanh) lại bị cắt chia cho tỉnh Nam Định năm 1890. Diện tích Ninh Bình thời Pháp thuộc là 1,208km vuông. Sau năm 1975, Ninh Bình được sát nhập với tỉnh Nam Hà thành tỉnh Hà Nam Ninh dân số trên nửa triệu. Ninh Bình nổi tiếng với suối nước nóng Kênh Gà, thành Hoa Lư, rừng Cúc Phương và mỏ than gần Đồng Giao. Tỉnh lỵ Ninh Bình có từ thời Minh Mạng 1824. Chùa Non Nước là một thắng cảnh thiên nhiên và cũng là tên một trận thư hùng đánh Pháp năm 1950. Riêng Gia Viễn có từ đời Lê thuộc huyện Gia Khánh. Đời nhà Nguyễn đặt Gia Viễn thuộc phủ Thiên Quan, trấn Thanh Hoa. Sông Kim Bôi mang tên huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình chảy xuống nhập vào sông Hoàng Long chảy ra Gián Khẩu; gặp sông Đáy ở phía Đông Nam của huyện. Huyện lỵ Gia Viễn cách Gián Khẩu 12km. Ba tổng Bất Xỉ, Bất Một và Xích Thổ được nhập vào Gia Viễn năm 1921. Động Hoa Lư, đền vua Lê và vua Đinh Tiên Hoàng ở phía Nam sông Hoàng Long trước thuộc Gia Viễn sau thuộc huyện Gia Khánh. Sau 1975, Hai huyện Gia Viễn và Nho Quan nhập thành huyện Hoàng Long, tên con sông chảy qua đây. Võ quan lưỡng quốc tất không thể không giận CQCS về chuyện này vì địa danh Gia Viễn nay không còn nữa! Đinh Tiên Hoàng (968-980) tên là Đinh Bộ Lĩnh sinh ở động Hoa Lư, huyện Gia Viễn, con ông Đinh Công Trứ nguyên là quan Thứ Sử ở Hoan Châu đời Dương Diên Nghệ và Ngô Vương Quyền. Quan thứ sử mất sớm khiến Bộ Lĩnh phải theo mẹ về quê. Bộ Lĩnh thường chơi với trẻ chăn trâu trong làng và bắt chúng khoanh tay làm kiệu để rước mình. Tay ông luôn cầm bông lau giả làm vũ khí bày binh đánh trận khiến trẻ xứ ấy rất phục và tôn làm anh cả. Khi khôn lớn, Bộ Lĩnh bất hòa với chú nên cùng con là Liễn sang sống với sứ quân Trần Minh Công ở khẩu Bố Hải, phủ Kiến Xương, Thái Bình và được trọng dụng. Khi Minh Công mất, Bộ Lĩnh đem quân về trấn Hoa Lư chiêu mộ binh lính. Khi nhà Ngô mất, Bộ Lĩnh đánh đâu thắng đấy nên được tôn là Vạn Thắng Vương và lên ngôi năm 968 lấy hiệu Đinh Tiên Hoàng, đặt tên nước là Đại Cồ Việt và đặt thủ đô ở Hoa Lư. Con Đinh Liễn được phong Nam Việt Vương. Vì Tiên Hoàng ngừa nhà Tống bên Tàu sang xâm lược nên sai con Đinh Liễn sang triều cống và từ đó nước ta có lệ này. Tuy là thời ổn định và thái bình nhưng Tiên Hoàng cũng duy trì một quân đội có 10 đạo tức khoảng từ 10 vạn đến 1 triệu quân. Tiếc thay năm Kỷ Mão 979, cả hai cha con bị Đỗ Thích lẻn vào ám sát. Tiên Hoàng trị vì được 12 năm, hưởng dương 56 tuổi. Thích bị bắt và xử tử. Vệ vương Đinh Tuệ lên nối ngôi lúc mới 6 tuổi nhưng quyền bính trong tay Lê Hoàn, thập đạo tướng quân. Nhà Tống thấy vua Nam còn non trẻ bèn đem quân xâm lược. Lê Hoàn được tôn vương năm 980 để cầm binh đánh trả, lập nên nhà Lê tức Lê Đại Hành. Vệ Vương Đinh Tuệ làm vua được 2 năm. Vậy nhà Đinh trị vì tổng cộng 14 năm. Sau sự tích về cố hương kể giữa đồng cỏ bát ngát, ông dẫn khách đi tham quan hòn non bộ nhân tạo do chính ông tạo dựng. Qua một thời gian tàng thạch (trữ đá) do lòng ái thạch (yêu đá), gia chủ đã cung thạch (trưng bày đá) theo kiểu Thượng Sơn Hạ Thủy đúng sách vở khoa Phong Thủy rồi dùng xi măng sắp xếp sau khi đã luận thạch (bàn bạc) sao cho ngoạn thạch để thưởng thạch! Đá dùng để xây có đủ các dạng như vân thạch (có vằn), viên huợt thạch (tròn), thấn lậu thạch (có hang lõm) ..vv.. Chung quanh hòn non bộ là sân cỏ và vườn hồng nhiều màu sắc. Được biết vườn hồng Portland, thành phố lớn nhất của Oregon có trên 200 loại hồng và trên 10,000 cây hồng. Thật xứng danh là thành phố Hoa Hồng như tên hiệu chính thức của nó. Nhưng đây là Hillboro, cánh đồng bằng của miền sơn cước Tây Bắc Mỹ mà ông đã chọn làm quê hương thứ hai! Cạnh vườn hoa nhà ông là công viên "Mozart" với các ghế thiên nhiên làm bằng các phiến gỗ thân cây thông sắp xếp theo hình bát giác. Âm thanh nhạc giao hưởng Tây phương phát từ các loa gắn trên các thân cây thông cao vút hòa lẫn những làn gió hiu hiu mùa Thu tạo nên cảm giác nhẹ nhàng thư thái khó tả và khó quên! Ngay sau công viên là cái nhà chứa rơm (barn) hai tầng rộng lớn như một đại sảnh đường. Cột kèo vuông vức được ngâm hóa chất đinh đóng không lủng! Phía dưới nhà rơm là chuồng bò và phòng vắt sữa bò với trang thiết bị lưu trữ và vệ sinh còn nguyên vẹn từ đầu thế kỷ XX. Phía trên gác là một cái chuông điện lớn chế biến từ một cái vỏ hộp số xe hơi gõ suốt ngày đêm ngân xa như tiếng chuông chùa quê hương thuở thái bình xưa cũ, vừa tạo một bầu khí thanh tịnh, trầm mặc, vừa để xua đuổi lũ chim quạ khỏi làm tổ và phóng uế. Trong cổng nhà rơm là một khu vực riêng dành cho một chú cẩu đen, to lớn nhưng lại rất hiền lành chỉ thích ăn ... đồ chay chẳng khác sư sãi trong chùa và không bao giờ sủa! Không hiểu câu châm ngôn "chó sủa không bao giờ cắn" có đúng trong trường hợp tương phản này không?! Thôi thì khách cứ "cẩn tắc vô ưu" núp sau lưng chủ cho chắc ăn! Đang thưởng thức mấy trái mận Đà Lạt và táo Nhật Bổn dưới hàng cây ăn trái thì khách được phu nhân gia chủ mời vào nhà dùng bữa trưa. Hai ái nữ dược sĩ và sinh viên Dược Khoa cũng có mặt vì là ngày cuối tuần. Tiếc cho gia chủ đã không có nam tử để nối tiếp binh nghiệp. Nhưng biết đâu hai dược sĩ này lại chẳng là hậu duệ Hai Bà Trưng ngàn năm trước? Nhà ở tương đối rộng và thoáng. Nhiều hành lang dẫn đến các phòng được trang trí theo kiểu Âu Á giao duyên. Trong phòng khách có tủ sách quý với Bộ Đại Nam Quấc Âm Tự Vị (Dictionnaire Annamite) của Huỳnh Tịnh Paulus Của, hai tập Tome I và Tome II in tại Imprimerie Rey Curiol, số 4 Rue d'Adrau, Paris năm 1895 và 1896 với lời tựa bằng Pháp ngữ. Mỗi chữ quốc ngữ được chua Hán tự và cho thí dụ. Sách bìa cứng, gáy chữ vàng đã phai theo thời gian. Khi tiễn khách ra về, chủ nhà đã tặng mấy bịch trái cây, cây nhà lá vườn thơm ngon và tiễn ra tận mé thôn lộ vắng vẻ xe chạy cao tốc. Khách phóng xe như bay sau cái vẫy tay chào và lời hẹn tái ngộ. Xe đi đã xa mà tiếng chuông điện vẫn văng vẳng nghe rõ mồn một. Thế mà hàng xóm, đa số là các người già gốc Pháp di dân lại bảo họ thích thưởng thức tiếng "gong" đều đặn ấy, vốn lại càng lớn hơn trong những đêm khuya thanh vắng! Riêng khách một mình một xe, trên đường xa lộ cũng như về ngõ hẻm đến nhà, cứ mãi bị ám ảnh bởi cuộc chiến thảm khốc hơn ba thập niên về trước, về nỗ lực quang phục sau đó mà người chủ nhà hiếu khách là tiêu biểu. Trong trận chiến toàn quốc, toàn cầu chống bọn Hồi giáo khủng bố, một thế lực quân phiệt phát xít đội lốt tôn giáo đang âm mưu thống trị toàn cầu bằng bạo lực qua cuộc thánh chiến thứ năm này, vai trò của Vệ Binh QG chắc chắn không thể thiếu trong nỗ lực bảo vệ an ninh quốc gia tại Oregon, một tiểu bang có nhiều sinh viên Hồi giáo du học nhất nước Mỹ; đã từng có địa bàn sa trường của quân Hồi giáo khủng bố ở Bly, một phố nhỏ dân số vài trăm, cách thác Klamath Falls 50 dặm về phía đông từ 1999 có liên hệ với quân Hồi giáo khủng bố ở Anh. Những địa danh như A 9 Long Thành, Cổng Trời, Tân Hiệp và Đại Lộ Kinh Hoàng, Tam Giác Sắt, Suối Máu, Phước Long như gắn liền với đời tù và cuộc chiến dang dở trải dài trong mấy trang ngắn hồi ký "Trong Nỗi Khốn Cùng" đoạt giải Văn Học VN hải ngoại 2007. Tác phẩm vừa là một hồi ký chiến tranh ngắn nổi bật trong rừng hồi ký tù xuất bản ở hải ngoại; vừa là một bài học lấy yếu thắng mạnh, lấy ý chí thắng nghịch cảnh, lấy lý trí thắng thể lực và lấy lý tưởng thắng bạo lực hung tàn. Những cái tên như Lê Duẩn, Trường Chinh, Hồ Chí Minh, Stalin, Mao Trạch Đông trước đây và các tên khủng bố không tặc, hải tặc và bộ tặc mang các tên như Mohamad, Khomeni, Ali ... như nhắc nhở mọi người rằng trận chiến tự vệ của con người văn minh và yêu chuộng hòa bình chẳng bao giờ chấm dứt vì nó mới chỉ bắt đầu. Và luôn luôn tái diễn. Bởi thế lực Satan là có thực và mạnh mẽ. Nó đã từng cám dỗ cả con Trời như Kinh Thánh đã dẫn. Thế giới văn minh, loài người tiến bộ dù đã phải hy sinh nhiều để đánh bại thế lực Phát Xít và Búa Liềm của thế kỷ XX ắt phải tiếp tục hy sinh để đánh bại nốt thế lực Liềm, một bọn quân phiệt đội lốt "giáo sĩ" man rợ, cuồng tín, cuồng sát và đầy tham vọng trơ trẽn còn sót lại ở thế kỷ XXI này! Khách về đến nhà rồi đem tác phẩm đoạt giải đọc đi đọc lại, cố tưởng tượng quãng thời gian dài sau trận đánh cuối cùng không tương sức ấy mà tác giả có lẽ đã cố tình ngắt ngang như ngầm bảo rằng sự thua - thắng của một trận chiến không phải là kết cục của một cuộc chiến dang dở chưa tới hồi kết thúc. Bởi còn độc tài, áp bức tất còn đấu tranh. Và cái chấm ngắt ngang ấy của tác phẩm còn phản ảnh đức tính khiêm tốn nhã nhặn đặc thù của tác giả. Không cần phải đến cái trang trại 300 mẫu tây ở Hillsboro ấy như người khách nọ, chỉ cần tìm đọc tác phẩm "Trong Nỗi Khốn Cùng" sẽ gặp được tác giả, vị võ quan lưỡng quốc chưa bao giờ khuất phục trước quân thù. Và chưa bao giờ buông súng!
HÀ BẮC |